Internationale waterklas met Zuid-Afrika laat kennis dynamischer stromen

“Waterproblematiek trekt zich niets aan van landsgrenzen. Wereldwijd staan landen voor dezelfde uitdagingen.” Volgens Harm Holleman kampen zowel Zuid-Afrika als Nederland met langere periodes van droogte, korte periodes van intensieve regen en vervuiling van drink- en oppervlaktewater.
Als internationaal coördinator bij Aeres VMBO en MBO onderhoudt hij al tien jaar een warme relatie met Zuid-Afrika. Het winnen van een groot Nuffic-project in 2018 verstevigde die band. “Bij onder meer Stellenbosch University en Elangeni TVET waren we betrokken bij het opleiden van docenten en het introduceren van nieuwe didactieken. Deze Zuid-Afrikaanse onderwijsinstellingen hebben net als Aeres opleidingen voor tuinbouw en veehouderij in het hbo en mbo.” In het verleden deelde Aeres vooral veel kennis over didactiek. Inmiddels ziet Harm Nederland en Zuid-Afrika als gelijkwaardige kennispartners die elk hun eigen expertise inbrengen.

Harm Holleman (l) en Rik Meerema bij Stellenbosch University.

Afspraken over gelijkwaardige samenwerking

Dat aspect van gelijkwaardigheid speelde ook een belangrijke rol bij de recente kennismissie aan Zuid-Afrika door onder andere koning Willem-Alexander en demissionair minister Dijkgraaf. Vanuit Aeres namen aan deze missie ook Bastiaan Pellikaan (bestuursvoorzitter CvB Aeres) en Mayke van der Sluis (directeur Aeres MBO Barneveld) deel. Als sluitstuk ondertekenden de aanwezige partijen een Memorandum of Understanding voor een gelijkwaardige samenwerking in het beroepsonderwijs. Het was overigens voor het eerst dat het mbo als volwaardig kennispartner aansloot bij een Nederlandse kennismissie.

Vanuit het Nuffic-project in 2018 ontstonden de laatste jaren meerdere nieuwe deelprojecten. Zo is Aeres MBO momenteel penvoerder van een kleinschalige Tailor-Made Training Plus (TMT+). Deze training focust op de toepassing van zonne-energie in kassen. Vanuit zijn onderwijslocatie Aeres MBO Almere is directeur Rik Meerema eigenaar van dit project. Volgens hem is de tijd dat Nederland in Zuid-Afrika alleen maar kennis kwam brengen voorbij. “Er valt daar ook veel kennis te halen, bijvoorbeeld op het gebied van ontzilting, waterbuffering en aspecten van watermanagement. We zijn gelijkwaardige kennispartners. Samen bespreken we wat we willen en kunnen bereiken. De lessen in het TMT+ project verzorgen we bijvoorbeeld samen met onze Zuid-Afrikaanse collega’s.”

Mbo-onderwijs op z’n Zuid-Afrikaans

Tijdens hun verkenningsbezoek van 29 oktober tot 3 november bezochten Harm en Rik in totaal zes TVET-scholen. Technical and Vocational Education and Training (TVET) lijkt qua onderwijsvorm op ons mbo. In de gesprekken met de Zuid-Afrikaanse scholen merkte Rik dat er energie zit op de ontwikkeling van een internationale waterklas. “Met alle zes deze scholen voeren Harm en ik de komende tijd vervolggesprekken. Ons doel is om op termijn met een van de scholen een internationale waterklas op te zetten.”

Nieuwe dynamiek aan internationalisering

Hoewel de waterproblematiek wereldwijd steeds universeler wordt, verschillen de oplossingsrichtingen van land tot land. De agrarische sector in Zuid-Afrika heeft bijvoorbeeld veel ervaring met het langdurig vasthouden van water. Ook Nederland krijgt in de zomermaanden vaker te maken met droogteperiodes die langer aanhouden. Hier denken vooral waterschappen en drinkwaterbedrijven na over waterbuffers in natte gebieden, waar in regenrijke periodes extra wateropslag kan plaatsvinden. In Zuid-Afrika ligt deze taak juist meer bij het bedrijfsleven. Kennis over onder meer wateropslag universeel beschikbaar maken, is volgens Harm een belangrijk doel van de internationale waterklas. “Ik ben ervan overtuigd dat het gezamenlijk ontwikkelen van verschillende waterscenario’s erg interessant is voor zowel Nederlandse als Zuid-Afrikaanse studenten. Dit geeft nieuwe dynamiek aan internationalisering in het mbo en trekt naar alle waarschijnlijkheid een nieuwe groep studenten aan.”