Binnen het vmbo is Aeres Praktijkonderwijs Emmeloord een wat vreemde eend in de bijt. Terwijl de meeste onderwijslocaties groen georiënteerd zijn, biedt de school aan de Scandinaviëlaan alle profielen aan. Op de locatie zitten zo’n 150 leerlingen die baat hebben bij vooral praktijkgericht onderwijs in een veilige en stabiele leeromgeving. Via een individuele aanpak leren de jongeren zo zelfstandig mogelijk te worden in hun werk en persoonlijke leven.
Inspirerend
Met zijn enthousiasme kreeg Dick al snel Stan Frijters aan zijn kant. Vanuit Aeres Hogeschool Wageningen begeleidt deze docent en onderzoeker verschillende onderwijslocaties die met de erkende leermethode ‘Leren voor Duurzame Ontwikkeling’ aan de slag (willen) gaan. Na een verkennend gesprek, een jaar geleden, ontstond het idee voor een projectweek over duurzaamheid. “Stan zag direct mogelijkheden. Hij dacht met ons mee en bleef gaandeweg het proces steeds betrokken; dat werkte heel inspirerend,” aldus Dick
Aïda Weerstand en Dick Wever
Tweedehands kledingwinkel in de school
Aïda Weerstand haakte vrij snel aan bij de werkgroep die de projectweek ging voorbereiden. Ze is mentor van de bovenbouw en geeft het praktijkvak handel. Binnen de school runt ze samen met leerlingen de tweedehands kledingwinkel ProFashion. De opbrengst gaat naar Waypoint Urk, dat zich inzet voor verslavingspreventie. Op vaste tijden in de week is de winkel open voor publiek. Aïda: “Leerlingen doen ervaring op met artikelpresentatie en leren met klanten om te gaan. De ene keer hebben we veel vrijwilligers op weinig klanten. Op andere momenten stroomt de winkel zo snel vol dat we handen tekort komen. We leren hier steeds weer van en vieren de successen. Dat pionieren vind ik erg leuk en samen met een aantal enthousiaste collega’s bouwen we dit verder uit. We merken dat meer leerlingen uit zichzelf komen vragen of ze ook eens mogen helpen.”
Van 'buitenbeentjes' koken deze leerlingen een smakelijke soep
Dataverzameling, maar dan anders
Over pionieren gesproken: voor leerlingen van het praktijkonderwijs bestaat er geen geschikt lesmateriaal over Leren voor Duurzame Ontwikkeling. Er is materiaal beschikbaar voor het vmbo, maar dat is volgens Aïda te talig en te moeilijk voor de leerlingen. Met het vmbo-materiaal als voorbeeld ging het complete docententeam afgelopen jaar aan de slag. De eerste bijeenkomst leverde gelijk al veel leuke en praktische ideeën op over duurzaamheid. Collega’s bleken het wel lastig te vinden hierin een stukje onderzoek te verwerken. Aïda legt uit dat onderzoek niet woest ingewikkeld hoeft te zijn. “Stel, je wilt in twee wijken afval gaan prikken om dat vervolgens te gaan vergelijken. Dan doe je aan dataverzameling, maar dat hoef je niet zo te noemen. In plaats daarvan kun je tegen leerlingen zeggen: wat zit er in de afvalzak uit wijk 1? Verschilt dat met de afvalzak uit wijk 2 en hoe denk je dat dat komt? Met andere woorden: wat wil je weten en welke activiteit past daarbij? Door er op zo’n concrete manier over te praten, kwamen we als team steeds dichter bij de kern van onderzoekend leren.” Dick haakt hierop in: “Op het eerste gezicht lijkt onderzoekend leren misschien te moeilijk voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. Maar als je de onderzoeksvraag versmalt en aanpast aan het leerniveau van onze leerlingen, kunnen ze dat prima aan. Ik geloof daar echt in.”
Wat hangt er nu aan mijn fietsketting?
Decoreren met een oude fietsketting
De projectweek vond onlangs plaats. Iedere dag was er een mix van leuke en uitdagende activiteiten. In Lemmer namen leerlingen bijvoorbeeld een kijkje bij het Woudagemaal waar ze meer leerden over waterkracht. Ook de Floriade werd bezocht, waar een groepje leerlingen afgelopen november nog meehielp om honderden bloembollen te poten. In de school waren er allerlei activiteiten rondom het thema afval. Zo lieten medewerkers van smederij Lemsterhoek de leerlingen nagels maken van hergebruikt staal. In een praktijklokaal vervaardigden leerlingen van stukken oude fietsketting allerlei decoratieve voorwerpen. Ondertussen gaf docent Peter Stobbe in de keuken een kookles met ‘buitenbeentjes’. Leerlingen waren druk met het snijden van soepgroenten met een afwijkende vorm of waar een plekje op zat. “Ik gebruik bewust de term ‘buitenbeentjes’ Onze leerlingen zijn zelf ook een soort buitenbeentjes, omdat ze op een andere manier leren.”
Toegevoegde waarde
Niet alle activiteiten van de projectweek waren nieuw voor de leerlingen. Aïda: “In de keuken koken we wel vaker met restproducten. We hebben ProFashion waar ook een duurzaamheidsgedachte achter zit. Wat deze en hopelijk volgende projectweken zo bijzonder maakt, is dat duurzaamheid extra aandacht krijgt en ook nadrukkelijker benoemd wordt door de docenten. Het vergroot de bewustwording bij leerlingen en dat is de toegevoegde waarde van Leren voor Duurzame Ontwikkeling.”
Van gerecyclede papiersnippers kun je eenvoudig een nieuw velletje papier maken
Trots
Dick kijkt met vol trots terug op de projectweek. “Ik heb de hele week energie geproefd, zowel bij leerlingen als docenten. Het programma is nog groter geworden dan ik had verwacht en qua inhoud zat het goed in elkaar. Je merkt dat sommige leerlingen het minder goed trekken als ze hun vertrouwde basisstructuur kwijt zijn. Voor de meeste leerlingen was het een prima week. Ik was aanwezig bij een presentatie, waar leerlingen uit de onderbouw hun ontwerp voor een duurzaam voertuig lieten zien aan klasgenoten. Ze waren super trots op wat ze gemaakt hadden en vertelden daar enthousiast over. Indrukwekkend. En wat een mooie bijvangst van de week als leerlingen zo trots voor de klas durven te staan! Docenten stelden de juiste vragen, waardoor leerlingen nog meer gingen groeien. Mooi om te zien en dat kenmerkt ons team. Als we ergens voor gaan, lopen we allemaal een stapje harder om het onze leerlingen naar de zin te maken.”
