Bauke Houtsma sluit 40-jarige onderwijsloopbaan af

Dienstverlenend en loyaal zijn eigenschappen die Bauke Houtsma op het lijf geschreven zijn. Hoewel hij niet echt uitkijkt naar zijn vertrek, heeft hij er op een bepaalde manier ook wel zin. “Wat jarenlang niet mogelijk was, ga ik nu eindelijk doen. Half februari vertrek ik voor een rondreis door Nieuw-Zeeland. Dat is altijd al een grote wens van me geweest. Ik ga alleen. Niet met een groepsreis, dat is niet goed voor mij en ook niet goed voor de groep,” grapt hij. Hij heeft alles al geregeld. “Ik weet waar de auto’s staan, waar ik slaap, welke binnenlandse vluchten ik pak. Het programma voor elke dag is bekend.” Na vier weken Nieuw Zeeland eindigt hij eind maart met een week in het Australische Sydney.

Sportieve opvoeding

Al op de basisschool weet Bauke dat hij later iets met sport en beweging wil gaan doen. Hij groeit dan ook op in een sportief gezin. Zijn vader is voetballer. Na het afronden van de lerarenopleiding lichamelijke opvoeding krijgt Bauke in 1983 een baan als gymdocent bij (toen nog) Groenhorst College Emmeloord. Omdat hij altijd proactief en initiatiefrijk is, krijgt hij alle ruimte om het vak lichamelijke opvoeding door te ontwikkelen. “Van huis uit ben ik een organisator en een regelaar. Ik doe niets liever.”

Proactief en initiatiefrijk

In 1990 maakt hij de overstap naar Groenhorst College Lelystad, waar hij de rechterhand wordt van directeur Albert Albersen. Hoewel hij geen uitgesproken ambitie voor het management heeft, groeit hij hier op een natuurlijke manier in. Als de toenmalige directeur van Maartensdijk langere tijd ziek is, vraagt het college van bestuur of Bauke daar waarnemend directeur wil worden. Na een officiële sollicitatieprocedure begint hij in januari 1997 aan die klus.
In Maartensdijk zijn de voorbereidingen voor de nieuwbouw net achter de rug en Bauke mag alles gaan uitvoeren. Hij valt er met de neus in de boter. Terugkijkend is dit de meest drukke periode uit zijn carrière, niet alleen vanwege de lange reistijd van en naar zijn woonplaats Emmeloord. “Mijn baan als directeur bracht compleet nieuwe verantwoordelijkheden met zich mee. Ik moest behoorlijk knokken om in mijn positie te groeien. In meerdere opzichten was deze baan een ongelofelijke vuurdoop voor me.”

Na bijna zes jaar Maartensdijk begint in 2003 voor Bauke een compleet ander avontuur. Hij wordt locatiedirecteur van een nog te bouwen nieuwbouwlocatie voor (v)mbo-locatie in Almere Poort. Deze nieuw te ontwikkelen woonwijk is op dat moment nog een kale vlakte. Vanuit een basisschoollokaal in de Almeerse Waterwijk gaat Bauke een netwerk opbouwen, huisvesting regelen, personeel aannemen, voorlichtingsavonden organiseren enzovoort. “Het was echt pionieren.”

In het oude gemeentehuis in Almere Haven beginnen in datzelfde jaar zestig, uit Lelystad overgeplaatste, mbo-studenten van de opleiding Groen en Bloem. In het daarop volgende schooljaar starten de voorbereidingen voor de nieuwbouw aan de Heliumweg in Almere Poort. Op basis van leerlingprognoses wordt de school gebouwd voor negenhonderd leerlingen: zeshonderd vmbo en driehonderd mbo. Met architect Ron Leenheer spreekt hij vele uren over de nieuwbouw. Bauke heeft een duidelijke visie op onderwijs en wil dat terugzien in de nieuwbouw. “Ik wilde veel grote lokalen om samenwerkend leren te stimuleren, zowel tussen docenten onderling als leerlingen met elkaar. De werkkamers van de vakdocenten wilde ik bij de (praktijk)lokalen hebben. Het moest ook een licht gebouw worden. En een overzichtelijk gebouw dat je snel (ver)kent. Een, heel belangrijk, de praktijklokalen op de begane grond. Mensen moeten met één oogopslag kunnen zien: dit is een groene school. Dit principe is ook doorgetrokken in de mbo-vleugel die in 2017 is gerealiseerd.”

(Tekst loopt door onder de foto)

Minder sturend en meer coachend

Hij vindt zichzelf nu een andere directeur dan toen hij begon in 1997. “In Maartensdijk wilde ik heel veel dingen naar mijn hand zetten. Ik had de opvatting dat ik zaken moest controleren en sturen. Mijn rol destijds was meer directief. In Almere ben ik minder sturend en meer coachend.” Hij schrijft die verandering deels toe aan levenservaring, maar ook aan hoe Aeres het onderwijs de laatste jaren vormgeeft. “In Almere geven onderwijskundige teamleiders invulling aan het onderwijs. Daardoor kon ik mij als directeur met andere zaken bezighouden, zoals personeel, financiën en de facilitaire organiek.” In zijn jaren als directeur zag hij de veranderingen in de maatschappij terug op school. “Onderwijs is onderdeel van de maatschappij. Leerlingen zijn mondiger geworden en ouders staan hier eerder op de stoep. Maar het doel blijft dat leerlingen de school met een goed diploma verlaten.”

Ambassadeur van de school

Tegenwoordig telt de locatie die stad en natuur verbindt zo’n negenhonderd vmbo-leerlingen en 350 mbo-studenten. In twintig jaar tijd bouwde Almere een goede naam op. “In het vmbo hebben we twee jaar moeten loten voor nieuwe inschrijvingen en dat gaat komend schooljaar waarschijnlijk weer gebeuren. Ouders weten ons te vinden en scholen weten ons te vinden. In de afgelopen jaren ben ik meer ambassadeur van de school geworden.”
Op verschillende manieren bouwt de school mee aan een duurzame toekomst en het opleiden van Groene Veranderaars. Mede onder aansturing van Bauke ontwikkelde Aeres afgelopen jaar bijvoorbeeld Educatief Programma Floriade. Met dit lesprogramma bedenken docenten en leerlingen uit het vo, mbo en hbo duurzame oplossingen voor uiteenlopende vraagstukken.

Trots

Waar is hij terugkijkend het meest trots op? “Ik kijk er met heel veel plezier op terug dat ik hier in Almere twintig jaar lang directeur mocht zijn en een organisatie en netwerk heb opgebouwd in een, in mijn optiek, schitterend gebouw. Ik ben hier graag en ga dit gebouw en de mensen zeker missen. Misschien ben ik er wel het meest trots op dat ik deze kans gekregen heb. Ik ben een enorme geluksvogel.”

In de directe omgeving van de Heliumweg verrijst de komende jaren veel nieuwbouw en is de verwachting dat Almere doorgroeit naar circa 350.000 inwoners. Mede hierdoor besloot het college van bestuur van Aeres dat Aeres MBO Almere doorgaat als zelfstandige locatie en onder leiding van een onlangs benoemde locatiedirecteur op zoek gaat naar andere huisvesting. Zo ontstaat er voor het vmbo voldoende ruimte om door te groeien naar zo’n 1200 leerlingen.