Symposium ‘De Hamvraag: wat wordt de toekomst in de varkenshouderij?’

Date

Uit het hele land kwamen op 9 oktober MBO- en HBO-studenten varkenshouderij naar Barneveld, voor het Aeres-symposium over ondernemerschap in de varkenshouderij. Het symposium werd georganiseerd door Annemiek Bloed en Marrit van Engen, beiden docent varkenshouderij bij Aeres. Marrit van Engen: “Prachtig om de varkenshouderijstudenten die we in Nederland hebben in één ruimte te zien!”

Thema’s als ‘imago’ en ‘kringloop’ spelen een belangrijke rol in de toekomst van de varkenshouderij. Acht sprekers gingen hier nader op in, met Martijn Altena derdejaars student varkenshouderij aan Aeres Hogeschool Dronten, als dagvoorzitter.

Imago

Kasper Bekker (zelfstandige bij Saldo Advies Varkenshouderij) ging in op de wijze waarop beeldvorming met betrekking tot de varkenshouderij ontstaat. Hij stelde dat mensen vooral informatie accepteren die in het eigen wereldbeeld past. Om die reden is het volgens hem belangrijk om aan burgers in een begrijpelijke context te laten zien en uit te leggen wat er gebeurt, hoe het gebeurt en waarom het gebeurt.
Ook Dé van de Riet van Vlees.nl ging in op de beeldvorming. Hij liet zien dat consumenten in onderzoeken aangeven minder vlees te gaan eten, terwijl de consumptie van vlees over het geheel toch stijgt. Van de Riet stelde dat er geen kloof tussen ‘burger’ en ‘boer’ zou moeten zijn. Zijn advies aan het publiek was om als ondernemer te laten zien dat je dezelfde waarden en normen hebt als de klant die vlees eet en daarbij op een positieve manier te communiceren.

Kringloop

Tijs Holtkuile, net afgestudeerd bij Aeres Hogeschool Dronten en nu bezig met een master, deed een jaar geleden onderzoek naar emissies en kringlopen in de varkenshouderij. De belangrijkste kringlopen raken aan restverwerking uit de humane voedselindustrie, mestverwerking, mest en insecten en de verwerking van kadavers. Wim Thielen van de Overleggroep Producenten Natte Veevoeders (OPNV) ging nader in op de verwerking van restproducten. Vele producenten voor de humane voedselproductie zoeken naar een ‘vierkantsverwaarding’ voor hun grondstoffen. Nieuwe producten worden gemaakt van deze restproducten. Tóch blijft er altijd een reststroom voor de varkenshouderij bestaan; ‘Humane voedselproducenten en varkensbedrijven hebben elkaar nodig!’, aldus Thielen.

Ondernemerschap

Mariël Benus, pas afgestudeerd student varkenshouderij van de Aeres Hogeschool in Dronten, vertelde over haar afstudeerwerkstuk over ondernemersstijlen van varkenshouders. Ondernemers gebruiken verschillende ondernemersstijlen: ‘Inleven en betrokkenheid’, ‘Kansen creëren’, ‘Theoretisch’ en ‘Ondernemen’. Uit het werkstuk blijkt dat biologische varkenshouders gemiddeld vaker de eerste twee stijlen hanteren, waarin pionieren en coachen belangrijke eigenschappen zijn. Terwijl gangbare varkenshouders veelal de laatste twee stijlen toepassen, waarbij handelen en coördineren belangrijke eigenschappen zijn.
Kees Maas, directeur van DCA Marketconsultancy & Risk Management, ging in op het belang van risicomanagement en de wijze waarop de ondernemer riscio’s beleeft. Hij deed dat met een persoonlijk verhaal. ‘De grootste belemmering als ondernemer is je vader’ durfde Maas te uiten. Hij ging in op verschillende typen risico’s: persoonlijk, productie, prijs, financiering en politiek. De boodschap van Maas aan het publiek: kansen moet je zien en pakken en bedreigingen moet je managen. Via drie stellingen en vijf quizvragen gingFrank van Lohuijzen van Abeos, ondersteund door zijn collega Gerrit Assink, in op het werk op een varkensbedrijf. Van Lohuijzen vroeg zich bovendien af waar de studenten waren op 1 oktober 2019 (boerenprotesten in het kader van Agractie). Ongeveer een derde van de studenten bleek naar het Malieveld in Den Haag te zijn gegaan.

‘Het Beste Idee van Varkensland’

Bijzonder op het symposium was de aandacht voor een speciale studentenchallenge in het kader van de jaarlijkse wedstrijd ‘Het Beste Idee van Varkensland’. In deze challenge worden studenten van iedere studierichting uitgenodigd om vóór 4 november aanstaande een idee voor de varkenshouderij aan te leveren. Meer details over de aanmelding en het verdere verloop van deze challenge staan te lezen op de website van ‘Het Beste Idee van Varkensland’.
Op het symposium vertelde Luuk Winkelmolen, vorig jaar kandidaat in ‘Het Beste Idee van Varkensland’ met het idee PorCoin, over zijn ervaringen: “Ik heb niet gewonnen met mijn idee, maar het is erg goed voor je netwerk en ik heb veel geleerd!”.

Varkenshouder Theo Vernooij sloot het symposium af met de oproep voor beter opgeleid personeel. Hij is een varkenshouder van de toekomst die vanaf 2010 al meedoet aan Beter Leven, eigen voer maakt en ideeën heeft voor een relatief goedkope vrijloopstal met behoud van de voordelen van de zeugenbox. Volgens Theo is werken in de varkenshouderij uitdagend en afwisselend, met een goed salaris ten opzichte van andere sectoren. Hij constateert dat er gelukkig een verbetering van het imago is.

Marrit van Engen, zei tijdens de borrel achteraf trots te zijn dat er zoveel studenten varkenshouderij in Nederland zijn en dat uit de reacties van studenten en docenten blijkt dat de thema’s ‘imago’, ‘kringloop’ en ‘toekomst’ écht leven.