Ondernemerschap bij Aeres in 2019

Aeres Agree verbindt startende en ervaren hbo-professionals aan opdrachtgevers in de sectoren Food, Tuin- en akkerbouw, Dier- en veehouderij en Groene ruimte & milieu. De dienstverlening richt zich vooral op werving, selectie, uitzenden en detacheren. Aeres Agree heeft inhouse vestigingen bij Inholland (Delft), HAS Hogeschool (‘s-Hertogenbosch), Van Hall Larenstein (Velp en Leeuwarden), Aeres Hogeschool (Dronten) en Wageningen Universiteit & Research (WUR).

Hoe is het voor De Jong en haar collega’s om kind aan huis te zijn bij andere agrarische hogescholen? “We voelen ons soms best een vreemde eend in de bijt. Aan de andere kant is het zo dat Agree zich onderscheidt door gedegen vakkennis van de arbeidsmarkt. Gerenommeerde bedrijven doen graag zaken met ons, omdat wij vraag en aanbod op een professionele manier bij elkaar brengen. Dat is ons bestaansrecht en de andere hogescholen zien die toegevoegde waarde ook”.

De Jong geeft sinds 2018 leiding aan Aeres Agree. “De sterke verbinding met het bedrijfsleven typeert Aeres. Je merkt aan alles dat het college van bestuur en ook de hogescholen zelf veel energie steken in samenwerking met de sector. Ik zie dat ook terug bij de studenten; ze hebben goed ontwikkelde ondernemerskwaliteiten. Dat vind ik heel krachtig”.

Op alle opleidingsniveaus stimuleerde Aeres het afgelopen jaar ondernemerschap. Van der Laan vertelt dat studenten op de hogeschoolfaculteiten in Almere en Dronten kunnen afstuderen op hun eigen bedrijf als ze hiervoor een goed plan en financiering hebben. “Het mbo werkt vooral met miniondernemingen waarbij groepjes studenten een product op de markt brengen. Het vmbo is voorbereidend onderwijs, maar ook hier sturen we al op ondernemende vaardigheden zoals samenwerken, creatief denken en problemen oplossen.

De directeur ontwikkeling en innovatie (O&I) is sinds 2017 de kartrekker voor gezamenlijke innovatie en ontwikkeling binnen Aeres. Jaarlijks stellen de scholen 1% van hun budget beschikbaar voor collectieve onderwijsontwikkeling, innovatie en kennisontwikkeling. Onder andere via projectvoorstellen kunnen docenten aanspraak maken op een deel van dit budget. Er zijn een paar voorwaarden: meerdere onderdelen binnen Aeres haken aan, het levert iets blijvends op voor het onderwijs en verbetert aansluiting bij het bedrijfsleven. Animo is er genoeg: in het schooljaar 2019-2020 lopen er zeventien O&I projecten en de aanvragen voor volgend schooljaar stromen alweer binnen. De ontwikkelingen in het werkveld gaan razendsnel. Voordat die kennis onderdeel is van het curriculum ben je zo een jaar verder. Het mooie van de O&I projecten is dat docenten al wel kunnen experimenteren met de innovaties uit het werkveld.

Als voorbeeld noemt Van der Laan environmental DNA (e-DNA) waar Aeres-breed docenten Toegepaste Biologie aan werken. Dit is een nieuwe methode om de aanwezigheid van diersoorten in een water aan te tonen aan de hand van gevonden DNA-sporen zoals feces, huidcellen en urine. Via watermonsters is de aanwezigheid van een soort vast te stellen en is het niet langer nodig de soorten eerst te vangen.

Ze vervolgt: “Door vernieuwend bezig te zijn, ervaren docenten meer plezier in hun werk en verbreden ze hun horizon. De O&I projecten stimuleren de nieuwsgierigheid van docenten, die vaak erg gretig zijn om nieuwe kennis op te doen en die in het curriculum te verwerken.”
Het onderwijs bij Aeres is een samenspel van onderwijs, ondernemerschap en een onderzoekende houding. Op de kruispunten gebeuren volgens Van der Laan mooie dingen en kunnen onderdelen van Aeres veel van elkaar leren. Volgens de directeur ontwikkeling & innovatie ligt de uitdaging in het feit dat er tijd nodig is om te innoveren en nieuwe dingen te ontwikkelen, maar die tijd er niet altijd is.

Naast schaalvergroting en globalisering ontstaat de laatste jaren een tegenbeweging van ondernemers die weer kleinschalig willen boeren. Dit wordt deels ingegeven door consumenten die willen weten waar hun voedsel vandaan komt en beter letten op dierenwelzijn. Van der Laan erkent dat de primaire landbouwbedrijven het lastig hebben vanwege milieumaatregelen en de stikstofproblematiek. “Maar binnen Aeres hebben we wel vijftig tinten groen. Voor studenten die Food studeren of International business liggen er bijvoorbeeld volop kansen en uitdagingen. In die sectoren zien we veel nieuwe beroepen ontstaan, zoals Yvonne al aangaf”.

“Als het om leven lang ontwikkelen gaat, zie ik nog veel meer kansen. We kennen allemaal de reclames van de LOI en andere commerciële onderwijsaanbieders. Zou het niet heel logisch zijn als Aeres meer post-initieel onderwijs gaat aanbieden aan oud-studenten en werkenden die willen bijleren in hun vakgebied? Stel dat je een lesmodule over e-DNA zou aanbieden, dat is helemaal nieuw voor de sector. We hebben de kennis in huis”.

Op de vraag wat in 2019 een belangrijke ontwikkeling was op de arbeidsmarkt in de agrofoodsector, antwoordt De Jong: “Je ziet dat alles draait om data; meten is weten. De innovaties op dit gebied gaan ontzettend snel en dat geldt ook voor de technologie die ermee gepaard gaat. Het handwerk wordt minder, zelfs in sectoren die voorheen weinig met data te maken hadden, zoals de paardenhouderij en de veehouderij.” Als voorbeeld noemt ze A-ware uit Heerenveen. Dit bedrijf is gespecialiseerd in het produceren, rijpen, versnijden en verpakken van kaas. “Toen dit bedrijf een paar jaar geleden de productie startte in een nieuwe fabriek, was ik verrast alleen machines te zien; het productieproces is volledig geautomatiseerd. Vroeger had zo’n bedrijf vooral mbo-geschoold personeel nodig. De mensen die er nu werken, zijn veelal hbo-opgeleid en voeren analyses en controles uit om de machines draaiend te houden. Dit laat zien dat de transitie in de agrofoodsector om andere vakmensen vraagt dan enkele jaren geleden. Het is essentieel dat mbo’ers aangehaakt blijven. Dat kan als de doorstroom van mbo naar hbo goed geregeld is. Aeres werkt hier hard aan.”

Aeres Agree nam in 2019 het ingrijpende besluit om na 12 jaar te stoppen met haar payroll dienstverlening. Aanleiding hiervoor was de invoering van de Wet arbeidsmarkt in balans (WAB) per 1 januari 2020, met als gevolg ingrijpende veranderingen in de rechtspositie voor payrollwerknemers. De contouren van de WAB werden vorig voorjaar bekend. “Samen met onze payrollklanten hebben we toen een grondige analyse gemaakt. De overwegingen van onze klanten om te kiezen voor payrolling waren voornamelijk flexibiliteit, het uitbesteden van werkgeversrisico’s en kostenbesparing. Met de komst van de WAB zouden die voordelen in een klap wegvallen. Daarop trok het merendeel van onze klanten de conclusie dat payrolling voor hen niet langer in een behoefte zou voorzien.”

Afstand doen van Aeres Agree Payroll bv was voor De Jong en haar collega’s een moeilijk besluit. “Niet alleen vanwege het forse omzetverlies, maar vooral omdat we de contracten van payrollmedewerkers niet konden verlengen en medewerkers daarmee hun baan kwijtraakten. We hebben altijd veel payrolling gedaan in de sectoren groen onderwijs en groene ruimte & milieu. Met onze klanten in deze sectoren hebben we afspraken weten te maken om hier nu de werving en selectie voor te doen, voor zowel vaste banen als ook projecten. Deze dienstverlening bieden we vanuit de recruitment bv. Het is mooi dat we op deze manier van toegevoegde waarde blijven voor onze klanten. Bovendien zien we in deze sectoren groeipotentie.”

De voorloper van Aeres Agree, Agrojobs, ontstond ruim twintig jaar geleden toen de arbeidsmarkt in de agrarische sector ronduit belabberd was. Agrojobs zorgde in die beginjaren vooral voor stageplaatsen; de banen kwamen later pas. Andere agrarische hogescholen haakten snel aan, blij als ze waren met dit initiatief om jongeren aan het werk te helpen. Gelukkig ziet de arbeidsmarkt er nu veel rooskleuriger uit. Alleen al op de website van Aeres Agree staan bijna honderdvijftig vacatures.

De Jong: “Studenten aan ons binden en ze matchen met de juiste opdrachtgevers is onze uitdaging. Bij voorkeur benaderen we studenten al in het derde leerjaar, dus een jaar voordat ze afstuderen. Samen gaan we het gesprek aan om erachter te komen waar hun kracht en passie liggen. Qua vakmanschap zit het vaak wel goed, maar soft skills zoals gedrevenheid, reflecterend vermogen en aanpassingsvermogen zijn minstens zo belangrijk.”
Nogal wat studenten blijven 'plakken’ bij hun stagebedrijf. Dat lijkt makkelijk en veilig, maar pakt volgens De Jong niet altijd goed uit. “Regelmatig kloppen oud-studenten bij ons aan, omdat ze vastlopen in hun baan of er onvoldoende voldoening uit halen. Ons advies aan studenten is: ga niet voor de eerste de beste baan, maar oriënteer je goed wat de arbeidsmarkt te bieden heeft en kies voor een baan die echt bij je past. En zorg dat je je blijft ontwikkelen en regie houdt over je loopbaan. Mensen blijven tegenwoordig niet meer jarenlang bij hetzelfde bedrijf werken”.

Wilt u meer weten over ondernemen bij Aeres? Neem dan een kijkje op www.aeres.nl.